Türkiye'den hava savunmada tarihi adım: Çok katmanlı 'Çelik Kubbe' aktif edildi

Savunma sanayiinde tarihi bir adım daha atıldı. Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün, dün yaptığı kritik açıklamada, Türkiye’nin çok katmanlı milli hava savunma mimarisi “Çelik Kubbe”nin tüm unsurlarıyla aktif hale getirildiğini duyurdu. Bu önemli gelişme, Atatürk Havalimanı’nda düzenlenen İDEF 2025 Savunma Sanayii Fuarı'nda kamuoyuna duyuruldu.
Sergilenen yerli ve milli sistem, ASELSAN öncülüğünde geliştirilen yapay zekâ destekli altyapısıyla Türkiye'nin hava sahasını adeta bir kalkan gibi sarıyor. Peki, bu “Çelik Kubbe” tam olarak nedir? Hangi unsurlardan oluşuyor? Türkiye’nin güvenliğini nasıl güçlendiriyor? İşte detaylar...

Çelik Kubbe’nin beyni: HAKİM Komuta Kontrol Sistemi
Sistemin kalbi konumunda yer alan HAKİM, ASELSAN tarafından geliştirilen ileri düzey bir komuta-kontrol altyapısı. Radarlar, sensörler ve diğer izleme birimlerinden elde edilen verileri yapay zekâ ve makine öğrenimi algoritmalarıyla birleştiren HAKİM, hava sahasına dair gerçek zamanlı ve yüksek doğrulukta bir resim oluşturuyor.
Sistem, kalman filtreleme ve parçacık filtreleme gibi gelişmiş sinyal işleme teknikleriyle hedefleri hassas şekilde takip ederken; radar kesit alanı tahmini, elektronik destek ölçümleri ve elektro-optik sensör verileriyle hedeflerin kimliğini ve niyetini analiz ediyor.
Entegre komuta kabiliyeti sayesinde farklı platformlardaki silah sistemlerini aynı ağ üzerinde koordine edebiliyor. Bu da Türkiye'nin hava savunma refleksini ciddi şekilde hızlandırıyor.
İHA ve dronlara karşı elektronik kalkan
Çelik Kubbe mimarisi içerisinde İHTAR, GÖKBERK ve ŞAHİN gibi elektronik harp sistemleri öne çıkıyor. Bu sistemler, İHA ve dron tehditlerine karşı elektromanyetik spektrum üzerinde karıştırma ve yanıltma kabiliyetleriyle donatılmış durumda.
İHTAR, düşman İHA’larının GPS sinyallerini bozarak etkisiz hâle getirirken; GÖKBERK daha gelişmiş bir elektronik harp platformu olarak hem saldırı hem de savunma modunda çalışabiliyor. Bu sayede hava savunma şemsiyesi yalnızca fiziksel değil, elektromanyetik alanda da genişliyor.
KORKUT: Alçak irtifanın zırhlı koruyucusu
Paletli araçlar üzerine monte edilen çift namlulu 35 mm toplardan oluşan KORKUT sistemi, alçak irtifa tehditlerine karşı geliştirildi. Özellikle İHA ve seyir füzesi gibi hızlı hedeflere karşı programlanabilir mühimmat sayesinde hedefe yaklaşınca infilak ederek yüksek etkili savunma sağlıyor.
Yangın kontrol sistemi, hedefin mesafesi ve hızı gibi parametrelere göre balistik hesaplamalar yaparak atış doğruluğunu artırıyor.
HİSAR A+ ve O+: Orta menzilde güçlü kalkan
Çelik Kubbe'nin kısa ve orta menzilli savunma katmanları, HİSAR A+ (15 km) ve HİSAR O+ (25 km) sistemleriyle sağlanıyor. Bu füzeler, hem radyo frekansı hem de kızılötesi arayıcı başlıklarla donatılarak elektromanyetik karıştırmalara karşı etkili koruma sunuyor.
Çift modlu arayıcılar sayesinde manevra kabiliyeti yüksek hedeflere karşı kilitlenme ve vurma oranı oldukça yüksek.
SİPER ile uzun menzilli savunma
Türkiye'nin uzun menzilli hava savunma ihtiyacına yanıt olarak geliştirilen SİPER sistemi, 100 kilometreyi aşan menzili ve çift kademeli katı yakıtlı motoruyla dikkat çekiyor.
Aktif radar arayıcı başlık kullanan SİPER, hedefi bağımsız biçimde takip edip kinetik çarpışma ile imha edebiliyor. Yani hedefe temasla etkisiz hâle getirme prensibiyle çalışıyor.
ASELSAN, ROKETSAN ve TÜBİTAK SAGE ortaklığıyla geliştirilen SİPER, yüksek irtifa tehditlerine karşı Türkiye’nin stratejik gücünü perçinliyor.
Komuta merkezleri: CRC ve HQ ile koordinasyonun merkezi
Çelik Kubbe’nin yönetiminde kritik rol oynayan Komuta ve Raporlama Merkezleri (CRC) ile Karargâhlar (HQ), tüm sistemlerin koordinasyonunu sağlıyor. Bu merkezlerde yer alan karar destek sistemleri, operatörlere durumsal farkındalık sağlıyor ve hızlı karar alma süreçlerini destekliyor.
RADNET ve T-LINK: güvenli ve senkronize iletişim
Sistemin iletişim altyapısı, RADNET ve T-LINK üzerinden güvenli ve hızlı veri iletimi sağlıyor. Geniş bant iletişim, düşük gecikme ve şifreli ağ altyapısı sayesinde tüm sistem unsurları arasında tam senkronizasyon mümkün hale geliyor.
Gelecek vizyonu: Yapay zekâ ile daha güçlü
Yapılan açıklamalara göre, Çelik Kubbe'nin geleceğinde daha fazla yapay zekâ ve makine öğrenimi teknolojisi yer alacak. Bu gelişmeler, tehditleri daha önceden tanıyıp sınıflandırmayı ve daha isabetli savunma stratejileri üretmeyi mümkün kılacak.
Ayrıca yeni nesil radar ve sensörlerin entegrasyonu sayesinde, elektromanyetik spektrumda daha geniş kapsama ve sofistike tehditlere karşı daha etkili savunma sağlanacak.