Ortadoğu’da yaşanan son İsrail-İran çatışması, hava savunma sistemlerinin ülkeler için ne kadar kritik olduğunu bir kez daha ortaya koydu. İsrail’in Demir Kubbe sistemi İran füzelerine karşı yetersiz kalırken, Türkiye'nin geliştirdiği yerli ve milli hava savunma projesi olan Çelik Kubbe yeniden gündeme geldi. Bu proje, Türkiye’nin gökyüzündeki güvenlik kalkanını güçlendirmeyi hedefliyor.

İsrail-İran çatışması ve savunma sistemlerinin sınavı

İsrail’in 8 ay süren planlamanın ardından İran hava savunmasını aşarak gerçekleştirdiği saldırılar sonucu, İran ordusunun üst düzey isimleri ile nükleer programda görevli bazı bilim insanları hayatını kaybetti. Buna karşılık İran da balistik füzeler ve kamikaze dronlar ile İsrail’e yoğun saldırılarda bulundu. Her iki ülkenin de şehirleri bu saldırılarda hedef olurken, hava savunma sistemlerinin yetersizlikleri dikkat çekti. Bu gelişmeler, Türkiye’nin hava savunma kapasitesini artırmayı hedefleyen projelerini ön plana çıkardı.

20 yıllık savunma sanayii gelişiminin yeni adımı: Çelik Kubbe

Türkiye, savunma alanında dışa bağımlılığı azaltmak amacıyla 20 yıldır sürdürdüğü çalışmalarda önemli bir noktaya geldi. Yerli İHA, SİHA ve füze sistemleriyle dünya çapında tanınan Türkiye, şimdi de hava savunmasında entegre bir sistem olarak tasarlanan Çelik Kubbe Projesi’ni hayata geçiriyor.

Savunma devleri ortak projede buluştu

2024 yılı Ağustos ayında Cumhurbaşkanlığı başkanlığında toplanan Savunma Sanayii İcra Komitesi’nde Çelik Kubbe Projesi'nin geliştirilmesi kararlaştırıldı. Projede ASELSAN, ROKETSAN, TÜBİTAK SAGE ve Makine ve Kimya Endüstrisi AŞ (MKE) gibi Türkiye’nin savunma sanayiinin öncü kurumları yer alıyor. Bu kurumların geliştirdiği hava savunma sistemleri, yapay zekâ ile entegre edilerek çok katmanlı bir savunma ağı oluşturulacak.

Yapay zekâ ile güçlendirilmiş savunma

Çelik Kubbe Projesi, radar sistemleri, elektro-optik algılayıcılar, haberleşme modülleri ve komuta kontrol merkezlerini tek bir sistemde buluşturacak. Yapay zekâ ile desteklenen yapı sayesinde, tehdit unsurları gerçek zamanlı olarak tespit edilecek ve sistemin her bileşeni eş zamanlı harekete geçebilecek.

Kapsayıcı sistemler: Kara, hava ve deniz entegrasyonu

Projede kullanılacak sistemler yalnızca kara savunmasına değil, hava ve deniz unsurlarına da entegre şekilde çalışacak. Komuta merkezlerine anlık veri akışı sağlanacak ve böylece farklı menzillerdeki tehditlere karşı hızlı ve etkin müdahale imkânı doğacak.

Projeye dahil edilen yerli ve milli sistemler

Çelik Kubbe’nin savunma ağına katkı sağlayacak başlıca sistemler şunlardır:

• KORKUT: Mekanize birliklerin hava savunması için geliştirildi.
• HİSAR A+ ve HİSAR O+: Alçak ve orta irtifa hava savunma sistemleri.
• GÖKDEMİR: Kara konuşlu hava-hava füze fırlatma sistemi.
• GÖKER: Sınır ve sabit tesislerin çok alçak irtifa savunması için üretildi.
• GÖKBERK: Mobil lazer silah sistemi olarak görev yapıyor.
• SİPER: Uzun menzilli bölge hava ve füze savunma sistemi.
• GÜRZ, ŞAHİN, İHTAR, ALP: Test aşamasında veya yeni envantere giren sistemler.
• ROKETSAN’ın katkısı: Lazerden füzelere geniş yelpazeli savunma
• ROKETSAN, projeye şu sistemlerle katkı sağlıyor:
• ALKA: Yönlendirilmiş enerji silahları sistemi
• BURÇ: Yeni nesil mobil hava savunma sistemi
• SUNGUR: Kısa menzilli füze savunması
• LEVENT: Deniz platformlarına yönelik yakın hava savunma sistemi
• HİSAR ve SİPER: Hava savunma füze ailesi
• TÜBİTAK SAGE: Füze ve güdüm sistemleriyle destek

TÜBİTAK SAGE, projeye BOZDOĞAN ve GÖKDOĞAN füzeleri, SOM seyir füzesi, hassas güdüm kitleri, KAŞİF küresel konumlama sistemi, ATLAS ataletsel ölçüm birimi gibi ileri teknoloji ürünlerle destek veriyor.

MKE’nin rolü: Hava savunma ve mühimmat üretimi

Makine ve Kimya Endüstrisi AŞ (MKE) de roket sistemleri, yakın hava savunma silahları ve çeşitli mühimmat türleriyle Çelik Kubbe’nin önemli parçalarından birini oluşturuyor.

Hedef: Gerçek zamanlı, katmanlı ve caydırıcı savunma

Çelik Kubbe Projesi sayesinde Türkiye, hava tehditlerine karşı her katmanda savunma yapabilecek. Tüm silah ve algılayıcıların ağ tabanlı olarak entegre çalışacağı sistem, ortak hava resmi oluşturarak tehditleri erkenden tespit edecek. Bu bilgiler, yapay zekâ destekli analizlerle karar vericilere aktarılacak.

Türkiye’nin hava güvenliğinde yeni dönem

Çelik Kubbe Projesi, yalnızca Türkiye'nin hava savunma kapasitesini artırmakla kalmayacak, aynı zamanda savunma sanayisindeki teknolojik ilerlemelerin de bir sembolü olacak. Entegre, yerli ve milli çözümlerle oluşturulan bu sistem, Türkiye'nin savunma alanında caydırıcılığını güçlendirecek önemli bir adım olarak öne çıkıyor.