‘Tropi’ dünyadaki tüm arıları yok edecek: Komşularımızda görüldü, peki Türkiye’de var mı?

Arıcıların yıllardır mücadele ettiği Varroa destructor parazitinden daha ölümcül bir akar, Tropilaelaps mercedesae (kısaca Tropi), dünya çapında bal arılarını tehdit ediyor. Uzmanlar, bu yeni istilanın sadece arıcılık değil, küresel tarım ve gıda güvenliği açısından da büyük bir felakete yol açabileceği uyarısında bulunuyor


Asya'dan Avrupa'ya Hızla Yayılıyor


Tropi'nin doğal konakçısı Güney ve Güneydoğu Asya'da yaşayan dev bal arısı (Apis dorsata). Ancak parazit zamanla batı bal arısına (Apis mellifera) sıçrayarak küresel bir risk haline geldi.
Bugün Ukrayna, Gürcistan ve Güney Rusya'da tespit edilen Tropi'nin, Türkiye ve İran'da da görüldüğü tahmin ediliyor. Uzmanlar, buradan Avrupa'nın geneline, ardından da Avustralya ve Kuzey Amerika'ya yayılabileceğini söylüyor


Neden Daha Tehlikeli?


Varroa akarları yetişkin arılarda uzun süre yaşayabilirken, Tropi sadece birkaç gün yaşayabiliyor ve sürekli yeni larvalara bulaşmak zorunda.
Bu özellik, Tropi'nin daha hızlı üremesine yol açıyor. Bir hücreden birkaç yavru çıkabilen Varroa'ya karşılık Tropi, çok daha fazla yavru üretebiliyor. Bu da kolonilerin çok daha kısa sürede çökmesine neden oluyor.


Ayrıca Tropi, arı pupalarıyla beslenirken deforme kanat virüsü gibi ölümcül hastalıkları da bulaştırıyor


Mücadelede Yetersiz Yöntemler


Asya'daki arıcılar, kraliçeyi beş hafta kafeste tutarak yumurtlamasını engelleyip Tropi'yi aç bırakıyor. Ancak bu yöntem, binlerce kovanın bulunduğu Avrupa gibi bölgelerde pratik değil. Bir diğer çözüm formik asit tedavisi. Bu yöntem, yavru hücrelerine nüfuz ederek Tropi'yi öldürebiliyor. Ancak dikkatli uygulanmazsa arılara da zarar verebiliyor


Varroa'ya karşı kullanılan kimyasalların Tropi'de işe yaramadığı biliniyor. Çünkü Tropi, yetişkin arılara nadiren tutunuyor ve kimyasal kalıntılardan daha az etkileniyor. Bu nedenle mevcut ilaçlar çoğunlukla etkisiz kalıyor


Küresel Tarıma Büyük Darbe


Bal arıları, dünya genelinde pek çok ürün için kritik polinatörler. Tropi'nin yayılması, sadece bal üretimini değil, aynı zamanda meyve, sebze ve tahıl üretimini de tehdit ediyor. Uzmanlara göre, daha fazla kovan kaybı gıda fiyatlarını artırabilir, gıda bulunabilirliğini zorlaştırabilir


Araştırmalar Sürüyor


Tayland ve Çin'de Tropi'yle mücadele için yeni yöntemler geliştirilse de hâlâ etkili ve küresel ölçekte uygulanabilecek bir çözüm bulunabilmiş değil.
Bilim insanları, Tropi'nin yayılmasının kontrol altına alınmaması durumunda arıcılık ve tarım sektöründe büyük bir felaketin kaçınılmaz olacağı görüşünde