Taze değilse sağlığı tehdit eden 8 yiyecek hangileri?
Beslenme, sağlıklı bir yaşamın temel taşlarından biridir. Ancak çoğu zaman soframıza koyduğumuz yiyeceklerin ne kadar taze olduğuna gerektiği kadar dikkat etmiyoruz. Oysa bazı gıdalar var ki, tazeliğini kaybettiklerinde yalnızca besin değerlerini yitirmekle kalmaz, aynı zamanda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilirler. Kimi zaman basit bir mide rahatsızlığıyla atlatabileceğiniz bir durum, bazen de hastanelik olmanıza sebep olabilir. İşte taze değilse asla tüketilmemesi gereken 8 önemli yiyecek:
Deniz ürünleri
Deniz ürünleri yüksek protein içerikleri nedeniyle bakteri oluşumuna en müsait yiyeceklerdir. Tazeliğini kaybetmiş bir balık kendine has keskin ve ağır bir koku yayar; bu, bozulmanın en net göstergesidir. Ayrıca et dokusu yumuşar ve kolayca dağılır. Taze olmayan deniz ürünlerinin tüketimi; mide bulantısı, kusma ve hatta zehirlenme ile sonuçlanabilir. Özellikle kabuklu deniz ürünleri, doğru saklanmadığında çok kısa sürede tehlikeli hale gelebilir.
Süt ve süt ürünleri
Süt, peynir, yoğurt ve krema gibi süt ürünleri oldukça hassas gıdalardır. Soğuk ortamda muhafaza edilmediklerinde hızla bozulurlar. Ekşimiş süt, kesilmiş yoğurt ya da üzerinde küf oluşmuş peynir sadece mideyi rahatsız etmez; bağışıklık sistemini zorlar ve zehirlenmeye yol açabilir. Özellikle pastörize edilmemiş ürünlerde risk daha da fazladır. Bu nedenle son kullanma tarihini ve kokusunu mutlaka kontrol etmek gerekir.
Et
Kırmızı ve beyaz et, yanlış saklama koşullarında en hızlı bozulan gıdalar arasında yer alır. Bozuk etin rengi soluklaşır, üzerinde yapışkan bir tabaka oluşur ve hoş olmayan bir koku yayar. Önemli bir nokta da şudur: Etin bozuk olması durumunda pişirmek onu güvenli hale getirmez. Salmonella ve E. coli gibi bakteriler, ısıya dayanıklı toksinler üretebilir. Bu yüzden sadece güvenilir kasaplardan veya marketlerden alışveriş yapmak ve eti mutlaka uygun ısıda saklamak gerekir.
Yumurta
Yumurta, mutfağın vazgeçilmez malzemelerinden biridir. Ancak bayatladığında riskli hale gelebilir. Tazeliğini anlamanın en kolay yolu, yumurtayı su dolu bir kaba koymaktır. Dipte yatay duran yumurta tazedir; dik duran ya da suyun yüzeyine çıkan yumurta ise bayattır. Bayat yumurta tüketimi salmonella gibi ciddi gıda kaynaklı enfeksiyonlara sebep olabilir. Bu nedenle, özellikle yaz aylarında yumurtaları serin yerde muhafaza etmek gerekir.
Önceden kesilmiş meyve ve sebzeler
Hazır doğranmış ve paketlenmiş meyve-sebzeler, pratik oldukları için sıkça tercih edilir. Ancak kesildikleri andan itibaren oksijenle temas ettikleri için hızla bozulmaya başlarlar. Vitamin kaybı yaşanır, yüzeylerinde bakteri üremesi kolaylaşır. Marketten alınan hazır karışımlar kısa süre içinde tüketilmeli; evde hazırlanan doğranmış sebze ve meyveler ise mümkünse birkaç saat içinde yenmelidir. Aksi halde sağlıklı bir atıştırmalık yerine zararlı bir yiyeceğe dönüşebilirler.
Mayalı hamur işleri
Poğaça, pizza ya da ekmek hamuru, mayalanma sürecinde canlı mikroorganizmalar barındırır. Bu nedenle bekledikçe ekşimeye ve bozulmaya başlar. Mayalı hamurda oluşan istenmeyen mikroorganizmalar, mide rahatsızlıklarından zehirlenmeye kadar birçok probleme yol açabilir. Eğer kokusunda ekşi bir koku fark ediyorsanız ya da hamurun dokusu olağandışı şekilde yapışkan hale geldiyse o hamuru kullanmamak en iyisidir.
Konserve ve kavanoz gıdalar
Konserve gıdalar uzun ömürlü olmalarıyla bilinse de, kapağı şişmiş ya da paslanmış konserveler ciddi risk taşır. Bu durumda botulizm adı verilen ölümcül bir zehirlenme yaşanabilir. Kavanoz ürünlerinde de aynı durum geçerlidir; kapağı açıldığında “fıss” sesi çıkarmıyorsa dikkatli olunmalıdır. Ayrıca kapağın bombeli olması veya içindeki ürünün renginde ve kokusunda anormallik varsa tüketilmemelidir.
Salata sosları
Hazır ya da ev yapımı salata sosları içinde genellikle süt ürünleri, yumurta, limon ya da yağ bulunur. Bu içerikler bozulmaya oldukça açıktır. Dolapta uzun süre bekletilen soslarda yağ oksitlenir, tat değişir ve sağlığa zararlı hale gelir. Bu nedenle sosları küçük porsiyonlarda hazırlamak ve birkaç gün içinde tüketmek çok daha güvenlidir.
Bu yazının başlığı yazardan bağımsız editoryal olarak hazırlanmıştır.