Zombi dizilerinden çıkmış gibi buluş: Dinozor çağından kalma kehribarda 'zombi mantar' izleri
Çinli bilim insanları bilim dünyasında çığır açan bir buluşa imza attı. 99 milyon yıllık bir kehribar içinde, baş kısmından mantar fışkırmış bir sinek ve enfekte olmuş bir karınca fosili keşfedildi. Bu canlıların, “The Last of Us” dizisine de esin kaynağı olan zombi mantarlarının dinozorlarla aynı tarihte yaşadığını göstermesi bakımından bilim dünyasında büyük önem arz ettiği ifade edildi.
Güneydoğu Asya ülkesi Myanmar'da bulunan 99 milyon yıllık kehribarın içerisinde, kafasından mantar çıkmış bir sinek ve benzer şekilde enfekte olmuş bir genç karınca fosilinin keşfedildiği duyuruldu.
CNN International'ın haberine göre, bilim insanları bu iki fosilin mantar parazitlerinin böceklerin vücudunu ele geçirerek öldürdüğüne dair bilinen en eski örneklerden birini oluşturduğunu düşünüyor.
Çin'in Yunnan Üniversitesi bünyesinde çalışan paleontolog Yuhui Zhuang liderliğindeki bilim ekibinin, keşifle birlikte Ophiocordyceps cinsine ait daha önce tanımlanmamış iki mantar türünü saptadığı belirtildi.
Karıncada bulunan mantar türü Paleoophiocordyceps gerontoformicae, sinekteki ise Paleoophiocordyceps ironomyiae olarak adlandırıldı. Yürütülen çalışma, 11 Haziran'da Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences adlı bilimsel dergide de yayımlandığı açıklandı.
Kehribar fosilleri antik çağın kapılarını aralıyor
Zhuang, "Kehribar fosilleri bize antik ekosistemlerdeki karmaşık ilişkileri görme şansı sunuyor. Bu iki örnek, on binlerce kehribar arasında gördüğümüz en nadir buluntular arasında" diye buluş hakkında ayrıntı verdi.
Fosili önemli yapan enfekte ve tahribat gücü
Konuyla ilgili görüş bildiren Smithsonian Doğa Tarihi Müzesi'nden fosil böcek uzmanı Conrad Labandeira, "Görünüşe göre karıncalar, zombi mantarların hedefi olma konusunda tarihsel bir eğilime sahip. Sineklerin bu mantarlar tarafından enfekte edilmesi günümüzde çok nadir olduğu için, bu fosil olağanüstü önem taşıyor" dedi.
Zombi mantarının atası olabilir
Danimarka Doğa Tarihi Müzesi'nden mikolog João Araújo ise fosilleşmiş bu örneklerin, günümüz zombi-karınca mantarlarının evrimsel atası olabileceğini öne sürüyor.
Araújo, bu mantarların, konakçı bedeni öldürmeden spor üretemiyor ve büyük ihtimalle böceklerin öldükten sonra reçineye hapsolup kehribara dönüşmüş olabileceğini tahmin ediyor.
Dinozor çağı ile günümüz arasındaki benzerlik
Londra Doğa Tarihi Müzesi'nden araştırmacı ve çalışmanın yazarlarından Edmund Jarzembowski, "Bugün doğada gördüğümüz bazı tuhaflıkların, dinozorların çağında da var olduğunu görmek büyüleyici" diye şaşkınlığını dile getirdi.
Bu tür mantarlar birçok türü de enfekte edebiliyor
Müze, ayrıca parazitik mantarların günümüzde karıncalar, sinekler, örümcekler, ağustosböcekleri ve böcekler gibi birçok canlıyı enfekte edebildiğini hatırlattı.
New Jersey Teknoloji Enstitüsü'nden biyolog Phil Barden ise "Kehribar içindeki her bir fosil, aslında çok daha büyük bir ekosistemin sadece küçük bir parçası. Her böceğin üzerinde onlarca mikroskobik yaşam formu olabilir" dedi.
Böcekleri ele geçirip hükmedebiliyorlar
Bugün bilim dünyası tarafından halen daha bazı mantar türlerinin karıncalar gibi böcekleri enfekte ederek davranışlarını kontrol edebildiği biliniyor.
Bu doğa olayı zombi dizilerine ve oyunlarına esin kaynağı oldu
Karıncaları hedef alan bazı Ophiocordyceps türleri, karıncaların davranışlarını kendi istekleri doğrultusunda yönlendirebilmeleri nedeniyle 'zombi-karınca mantarları' adını alıyor. Bu doğal olgunun dünyaca ünlü HBO dizisi The Last of Us'a ilham veren video oyununa da kaynaklık ettiği biliniyor.
İç savaş nedeniyle tüm fosillere ulaşılamıyor
Zombi virüsü ve fosilinin bulunduğu ülke olan Myanmar, son yıllarda çok sayıda çarpıcı kehribar fosiline de ev sahipliği yapmasına rağmen ülkedeki iç savaş nedeniyle bu fosillerin kökeniyle ilgili tartışmalar da gündemde durmaya devam ediyor. Bilim insanları, söz konusu örneklerin 2017'den önce, çatışmalardan etkilenmeyen bölgelerden elde edildiğini ifade etti.