Mars'tan gelen yeni fotoğraflar bilim dünyasını hayrete düşürdü: Milyonlarca yıllık mercanımsı fosil
NASA'nın Curiosity uzay aracı, 24 Temmuz 2025'te bir mercan şeklinde ilginç bir kayayı görüntüledi. Mars’ın Gale Krateri’nde mercanı andıran ve bilim insanları tarafında geçmişteki su izlerini taşıdığı belirtilen ilginç bir kaya yapısının görüntülerini elde etti. Bilim insanları, bu oluşumun geçmişte Mars’ta suyun, rüzgarın ve dolayısıyla yaşamın varlığına dair yeni ipuçları taşıyabileceğini belirtiyor.
NASA’nın Curiosity keşif aracı, 24 Temmuz 2025’te görevinin 4.608. Mars gününde yani Dünya'ya göre görevdeki 13. yılında Gale kraterinde rüzgar erozyonuyla oluşmuş, mercanı andıran kaya yapılarını keşfederek görüntüler kaydetti.
Bu görüntülerden biri, Curiosity’nin robot kolunun ucunda bulunan Mars El Merceği Görüntüleyicisi (MAHLI) tarafından çekildi. NASA’nın açıkladığına göre “Paposo” olarak adlandırılan kaya, fotoğraf çekildiği sırada merceğe yaklaşık 5 cm (2 inç) mesafedeydi.
Bir günde iki mercan şeklinde kaya görüntülendi
Aynı gün Curiosity, üzerinde ChemCam cihazı bulunan Uzaktan Mikro Görüntüleyici (Remote Micro Imager) ile bir başka mercan görünümlü kayayı da görüntüledi.
Curiosity ekibi, “Araç, Mars’ta sıvı suyun hala var olduğu milyarlarca yıl öncesinde oluşmuş buna benzer pek çok küçük yapı buldu” dedi.
Mars'ta bir zamanlar olan su ve rüzgar oluşturmuş
Bilim insanlarının açıklamasına göre, o dönemde su, çözünmüş mineralleri kaya çatlaklarına taşıdı. Su çekildikten sonra mineraller sertleşerek geride kaldı. Milyonlarca yıl süren rüzgar aşındırması ise çevredeki kaya dokusunu yok ederek bu eşsiz şekilleri ortaya çıkardı.
Bu süreç Dünya’da da yaygın olarak görülen bir oluşum mekanizması. Mars’ta daha önce de bu yolla, çiçek şekline benzeyen kaya yapıları tespit edilmişti.
Dünya'nın Mars'taki gözü Curiosity
Curiosity, 26 Kasım 2011’de fırlatılan ve ABD’nin Mars’a gönderdiği dördüncü keşif aracı. NASA’nın Jet Propulsion Laboratory liderliğinde yürütülen görevde, ABD’nin yanı sıra farklı ülkelerden yaklaşık 500 bilim insanı yer alıyor.
Araç, 154 kilometre çapındaki Gale kraterinde kaya, toprak ve atmosfer örnekleri toplayarak üzerinde analiz yapıyor. Basketbolcu boyutlarında olan bu otomobil büyüklüğündeki gezgin, inceleme yapılcak kayalara 2,1 metre uzunluğundaki robot koluyla cihazlarını yaklaştırıyor.
Curiosity, 11 Ekim 2019’da “Glen Etive” olarak adlandırılan bölgede iki sondaj yaptıktan sonra çektiği selfie ile de gündeme gelmişti. Fotoğrafta, aracın hemen solunda “Glen Etive 1” ve “Glen Etive 2” adı verilen sondaj delikleri görülebiliyor.
Mercanlar hakkında dikka çeken nokta: Bitki değiller!
Mercanlar, Cnidaria şubesine ait küçük deniz canlılarıdır. Tek mercanlara polip denir; polipler koloniler halinde yaşar. Kendi sert iskeletlerini (kalsiyum karbonat) üreterek mercan resiflerini oluştururlar. Mercanlar literatürde omurgasız hayvan olarak kabul görmektedir.